Yazan: Prof.Dr.Ersoy Civelek
Çocuk alerji ve immünoloji uzmanı
Yazım Tarihi: 13.09.2024
Detaylı kapsamlı alerji testi nedir? Kimlere yapılır?
Alerji deri testi (prik testi, alerji prik testi) test yapılan hastanın vücudunda test yapılan maddeye karşı antikor olup olmadığını anlamak için yapılır. Benzer şekilde kanda alerji testleri o hastanın kanında test yapılan maddeye karşı antikor var mı yok mu varsa düzeyini öğrenmek için yapılır. Besinlere, ev tozu akarlarına, evcil hayvanlara, polenlere, küflere, ilaçlara, latekse ve arıya karşı alerji alerji testleri yapılır.
Alerji testi kimlere yapılır?
Alerji testleri kızarıklık, kaşıntı, öksürük, nefes darlığı, hapşırık, burun akıntısı, burun tıkanıklığı gibi şikâyetleri olan hastalara yapılır. Alerjik şok geçirmiş hastalara şüpheli madde ile test yapılır. Herhangi bir besini yedikten veya içtikten sonra kızarıklık, kabarıklık, kaşıntı, öksürük ve nefes darlığı gibi şikâyetler olabilir. Bu durumda o besine karşı alerji testi yapılır. Benzer şekilde herhangi bir ilacı içtikten sonra ya da iğne yapıldıktan sonra kızarıklık, kabarıklık, kaşıntı, öksürük ve nefes darlığı gibi şikâyetler olabilir. Bu durumda şikâyetler nedeniyle o ilaçla alerji testi yapılır.
Deri alerji testleri kaç yaşında yapılır?
Deri alerji testleri şikâyeti olan hastalara her yaşta yapılabilir. Üç yaşından önce alerji testi yapılmaz beş yaşından önce alerji testi yapılmaz gibi bilgiler doğru değildir. İki yaşında bir çocukta alerji testi yapıldığında sonucunun negatif olmasının nedeni testin erken yaşta yapılması değil çocukta o maddelere karşı antikor olamamasıdır.
Detaylı kapsamlı alerji testi var mı?
En iyi alerji testi bir alerji uzmanının hasta ile yapacağı görüşme, muayene ve gerekirse anne babanın tutacağı bir besin ve şikâyet günlüğüdür. Alerji testleri kesin teşhis koyduran yöntemler değil teşhise yardımcı yöntemlerdir.
Detaylı alerji testi diye bir kavram, bir test, tıp kitaplarında alerji kitaplarında yazmaz.
Bir hasta hangi alerji maddeleri ile şikâyet tarif ediyorsa o grup maddeler ile alerji testi yapılır. Şikâyetlerden sorumlu olabilecek şüpheli maddeler görüşme sırasında alerji uzmanı tarafından belirlenir. Hastanın besinle şikâyeti yoksa besin alerji testi yapılmaz. İlaçla şikâyeti yoksa ilaç alerji testi yapılmaz. Hiç arı sokmamış ise veya arı soktuğunda şikâyeti yoksa arı alerji testi yapılmaz. Çok küçük bir çocuğa çeşit çeşit polen ile test yapmanın hiçbir anlamı yoktur. Benzer şekilde okula giden ve besinle hiçbir şikâyet tarif etmeyen bir çocuğa besinle alerji testi yapılmaz. Teşhis için ek bilgi sağlamayacak hastaya moleküler alerji testi yapmanın bir anlamı yoktur.
Besin alerji testinin pozitif olması her zaman kesin alerji midir?
Alerji teşhisinde asıl olan her zaman şikâyettir. Örneğin bir hastanın deri testinde yumurta alerjisi pozitif olsun. Aynı hastanın kanda da yumurta IgE değeri yüksek bulunmuş olsun. Eğer bu hasta yumurta yediğinde herhangi bir şikâyeti yoksa bu hastanın yumurtaya karşı alerjisi var denemez. Yumurtaya karşı alerji denmesi için hastanın yumurta yediğinde şikâyeti olması ve yumurtayı kestiğinde şikâyetlerinde belirgin azalma olması gerekir. Gerekirse alerji uzmanı kontrolünde besin yükleme testleri yapılmalıdır. Testler çocuk alerji uzmanı tarafından planlanmalı ve yapılmalıdır.
Alerji testi: Deri alerji testi mi? Kanda alerji testi mi?
Deri alerji testleri her zaman için en güvenilir ve en çabuk sonuç veren alerji testleridir. Şikâyet tarif eden kimselere öncelikle deride alerji testleri yapılmalıdır. Eğer deri alerji testlerinde bir pozitiflik bulunursa ve bu pozitiflik şikâyetler ile uyumlu ise kanda alerji testide yapılır.
Bunun dışında hastaya deri alerji testlerini yapmaya engel bir durum yoksa doğrudan kanda alerji testi yapmak çok tercih edilen bir yöntem değildir. Öncelikle hastanın deri alerjisi ile alerjisinin olup olmadığı bulunmalı ve bunun sonucuna göre kanda alerji testine karar verilir.
Besinlerle alerji şikâyeti olmayana besinlerle alerji testi yapılmaz.
Örneğin bir bebek veya çocuk besinlerle şikâyet tarif ediyorsa besinlerle test yapılır. Eğer çocuk çok küçük ve atopik dematiti egzaması varsa gene besinlerle alerji testi yapılır. Bu çocuğa ev tozu, polen, kedi gibi nefes yoluyla alınan alerji maddelerine karşı alerji testi yapmaya gerek yoktur.
Başka bir hast.a düşünün. Bu hastada hapşırık, burun akıntısı, burun kaşıntısı ve öksürük gibi şikâyetler olsun ama besinlerle hiçbir şikâyeti olmasın. Bu hastaya daha çok nefes yoluyla alınan ev tozu, kedi, köpek, küf ve polen gibi alerji maddeleriyle test yapılır. Besinle şikâyet tarif etmediği için besin alerjisi testi yapılmaz.
