Atopik Dermatit-Egzama
Yazar: Prof.Dr.Ersoy Civelek (Çocuk Alerji İmmünoloji Uzmanı)
Egzama (Atopik Dermatit, Bebeklik egzaması)
Bebeklik çağında sık karşılaşılan, büyüdükçe düzelen bir hastalıktır atopik dermatit. Atopik dermatit egzama, bebeklik egzaması olarak da bilinmektedir. Kaşıntı en önemli işaretidir. Atopik dermatitin bulaşıcı olup olmadığı en çok merak edilen konulardan biridir. Atopik dermatit bulaşıcı bir hastalık değildir. Çocukların %85’inde hastalık 5 yaşından önce yarıya yakınında altı aydan önce başlar.
Atopik Dermatit Nedir?
Atopik dermatit cildin kronik yani uzun süreli mikrobik olmayan kaşıntılı bir iltihabi hastalığıdır.
Prof.Dr.Ersoy Civelek online görüşme randevu 0532 1528752
Atopik Dermatit niye olur?
Atopik dermatitin niye olduğu tam olarak bilinmemektedir. Atopik dermatitli hastaların cildi sağlıklı kişilerin cildinden daha fazla su kaybetmekte, suyu yeterince koruyamamaktadır. Cilt yapısı ve bağışıklık sistemini olumsuz etkileyen bazı genetik yatkınlıkların, bağışıklık sisteminin bazı ögelerinin uygunsuz çalışmasının (eksik değil uygunsuz) ve cilt bariyer sisteminin bozukluğunun ve çevresel bazı faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkar. Genellikle 2 yaşından önce başlar ve görülme durumu yaşla birlikte azalır. Atopik dermatiti olan çocukların anne, baba ve kardeşlerinde astım, alerjik rinit ve egzama olma ihtimali daha yüksektir.
Atopik dermatitin belirtileri nelerdir?
Kaşıntı atopik dermatitin en önemli şikâyetidir. Deri kuruluğu kızarıklık, kepeklenme, pullanma olabilir. Atopik dermatitin en önemli özelliklerinden biri tedavi ile ilişkisi olarak şikâyetlerin zaman zaman azalması ve zaman zaman artmasıdır.
Atopik dermatit bebeklerde ve çocuklarda en sık yanakları, kulak arkalarını, gözaltlarını, boynu, eklem bölgelerini ve gövdeyi tutabilir. Bu bölgelerin hepsi bir anda etkilenebildiği gibi bazen sadece yanaklarda bazen sadece gövde ve kollarda olabilir ve zaman içinde yer değiştirebilir. Kaşıntı nedeniyle özellikle uyku düzeni bozulabilir. Ağır atopik dermatitli çocuklar geceleri uykuda şiddetli kaşıntı nedeniyle ciltlerini kanatabilirler.
Atopik Dermatit nasıl tedavi edilir?
Tedavideki en önemli basamak cildin nemli tutulmasıdır. Bunun için gerekirse her gün sabun şampuan kullanmadan ılık su ile kısa süreli banyolar yapılmalı ve ardında 2-3 dakika içinde cilde nemlendiriciler sürülmelidir. İltihabi bir hastalık olduğu için ihtiyaç olan durumlarda hastalığın şiddetine göre kortizon içeren kremler kullanılabilir. Ancak bu ilaçların hastalığı ortadan kaldırıcı etkisi yoktur. Bu karar doktorunuz tarafında verilmelidir. Alerji varsa alerjik olunan etmenden uzak durulması önemlidir. Kortizonlu kremlerin etkili olamadığı durumlarda başka tedavi seçenekleri de vardır. Bu tedavi seçeneklerine doktorunuz çocuğunuzun durumuna göre karar verecektir.
Atopik dermatit ne zaman iyileşir?
Atopik dermatit uzun süreli bir hastalıktır. Bir haftada yada bir ayda düzelmez. Ailelerin bunu kabul etmesi tedavinin en önemli basamağıdır. Çünkü bu durum kabul edilmezse tedaviye uyumda önemli sorunlar ortaya çıkar. Bu sorunlar hastalığın daha alevli seyretmesine neden olabilir. Sonunda olumsuz bir kısır döngüye girilebilir. Bu nedenle hastalığı kabul etmek en önemli basamaktır. Atopik dermatitli çocukların bir bölümünün şikâyetleri 3-4 yaşlarında düzelebilir. Yaklaşık %70’indde beş yaş civarında düzelme olmaktadır. Ancak bir grup atopik dermatitli çocukta şikâyetler okula başladıktan sonrada devam edebilmektedir.
Atopik dermatit tanısı nasıl konulur?
Atopik dermatit tanısında en önemli basamak hastaların şikâyetlerinin detaylı şekilde öğrenilerek hastalıkla uyumlu olup olmadığının anlaşılması ve muayene bulgularıdır. Tanı koymak için özel testlerin yapılmasına gerek yoktur. Ancak atopik dermatitle karışabilecek bazı hastalıkların olmadığını göstermek için doktorunuz uygun görürse bazı tahliller yaptırabilir.
Atopik Dermatit Alerji İlişkisi nasıldır? (Süt ve yumurta hemen kesilmeli midir?)
Atopik dermatiti olan her hastada alerji yoktur. Ancak özellikle orta ve ağır şiddetteki atopik dermatitte(şiddet hastalığın yaygınlığı ve şikâyetlerin yoğunluğuna göre doktorunuz tarafından belirlenir) özellikle besin (en sık süt ve yumurta) bazen de ev tozu ve polen alerjisi görülebilir. Atopik dermatitte alerji tanısını koymak için alerji deri testleri, kanda alerji testleri ve besin yükleme testleri gibi testler yapılabilir. Bu testler hastada atopik dermatit olup olmadığını anlamak için değil, alerji olup olmadığını anlamak için yapılır. Bu testler yapılmadan hastalara besin diyeti vermek (süt ve yumurta gibi besinleri kesmek) doğru değildir. Bu durum çocuklarda beslenme bozukluğuna neden olabilir.
Atopik Dermatit ile diğer alerjik hastalıkların ilişkisi nasıldır?
Atopik dermatit özellikle orta ve ağır derecede atopik dermatit olanlarda besin alerjisi görülebilir. Atopik dermatit ve besin alerjisi olan çocuklarda ileride astım ve alerjik rinit görülme ihtimali diğer çocuklara göre daha yüksektir. Bu durum “atopik yürüyüş-alerjik yürüyüş” olarak isimlendirilir.
Şikâyetleri arttırabilen durumlar.
Atopik dermatit şikâyetlerini artırabilen bazı durumlar vardır. Bu durumlardan kaşınmak hastaların ve ailelerin yaşam kalitesini arttırabilir. Sabunlar, deterjanlar, yünlü, kaba kumaşlar, terlemeye neden olan sentetik, sıkı, deriye yapışan giysiler, koruyucu, boya, parfüm içeren nemlendiriciler ve kozmetik ürünleri, sıcak ve nemli hava, çok sıcak su ile banyo ve ani ısı değişimleri şikâyetlerde artışa neden olabilir.
